Με το 2ο Μέρος του ν. 4072/2012 (αρ. 43 επ.) εισήχθη στο ελληνικό δίκαιο μία νέα εταιρική μορφή, η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρία (ΙΚΕ). Η ΙΚΕ δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των μικρών επιχειρήσεων, ιδίως παροχής υπηρεσιών, οι οποίες αποτελούν την πλειοψηφία των ελληνικών εταιριών. Σκοπός της δημιουργίας της είναι η διάπλαση μιας ευέλικτης και ελκυστικής εταιρικής μορφής, απαλλαγμένης από πολλές διατυπώσεις, κατά το πρότυπο ξένων νομοθεσιών καθώς και της ευρωπαϊκής ιδιωτικής εταιρίας, με δικά της όμως χαρακτηριστικά. Βεβαίως, μια μικρή επιχείρηση μπορεί να εξυπηρετηθεί και με τις ήδη υπάρχουσες εταιρικές μορφές, υπάρχουν όμως ορισμένα μειονεκτήματα.
Έτσι, στις προσωπικές εταιρίες πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει ένας προσωπικά ευθυνόμενος εταίρος, ενώ η ΑΕ και η ΕΠΕ έχουν πολλές τυπικές και δυσκίνητες ρυθμίσεις. Η ΙΚΕ είναι σημαντικά πιο ευέλικτη από την ΕΠΕ, προσφέρει πλήθος παραλλαγών, ώστε να ικανοποιούνται όλες οι δυνατές ανάγκες και είναι δομημένη κατά τρόπο που να εξυπηρετεί την μικρή αλλά και την μεσαία επιχείρηση.
Η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρία είναι κεφαλαιουχική εμπορική εταιρία με νομική προσωπικότητα και σωματειακή δομή, για τα χρέη της οποίας ευθύνεται κατά βάση μόνο η ίδια (παρ. 1 και 3 αρ. 43).
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ΙΚΕ, τα οποία την κάνουν να διαφέρει 3 από τις άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες είναι τα εξής:
α) Παρότι κεφαλαιουχική εταιρία, καθόσον πρέπει να έχει κεφάλαιο (παρ. 1 στ ́ αρ. 50), μπορεί να συσταθεί και με μηδενικό κεφάλαιο (παρ. 3 εδ. 1 αρ. 43 [1]).
β) Οι εταίροι μπορούν να μετάσχουν σε αυτήν όχι μόνο με την καταβολή χρηματικών ή αποτιμητών σε χρήμα εισφορών (κεφαλαιακές εισφορές), όπως στις άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες, αλλά και με την καταβολή μη αποτιμητών σε χρήμα εισφορών, ιδίως με εισφορά εργασίας (εξωκεφαλαιακές εισφορές), ή με την μέχρις ενός ποσού ανάληψη ευθύνης για τα χρέη της εταιρίας (εγγυητικές εισφορές) (παρ. 3 εδ. 2 αρ. 43). [2] Εφόσον το κεφάλαιο είναι μηδενικό, δεν υπάρχει εταιρική περιουσία.
Η δυνατότητα αυτή, δηλ. συμμετοχής στην ΙΚΕ, εκτός από κεφαλαιακές, και με εισφορές εργασίας ή/και με εγγυητικές εισφορές, είναι το βασικό χαρακτηριστικό της γνώρισμα που την διακρίνει από τις άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες. Η ΙΚΕ αποκτά έτσι μεγάλη προσαρμοστικότητα, καθόσον οι εταίροι μπορούν να την διαμορφώσουν είτε ως αμιγώς κεφαλαιουχική, δηλ. χωρίς ανάληψη υποχρεώσεων και ευθύνης από κανέναν εταίρο, είτε να της προσδώσουν έντονα προσωπικά στοιχεία που απαντώνται μόνο στις προσωπικές εταιρίες, παρότι, τύποις, εξακολουθεί να παραμένει κεφαλαιουχική εταιρία. Βέβαια, με παραδοσιακά κριτήρια, αντιφατικός αυτός συνδυασμός δημιουργεί θεωρητικά και ερμηνευτικά ζητήματα. Πράγματι, η ΙΚΕ συνιστά μια «ερμαφρόδιτη» εταιρική μορφή, με πολύπλοκες και εξεζητημένες ρυθμίσεις, όπως ιδίως εκείνες για τις μη κεφαλαιακές εισφορές, ξένες προς τις αρχές του ευρωπαϊκού εταιρικού δικαίου.
γ) Το καταστατικό της ΙΚΕ και οι τροποποιήσεις του, οι αποφάσεις των εταίρων και τα πρακτικά μπορεί να συντάσσονται και σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (παρ. 5 αρ. 43).
δ) Η ΙΚΕ μπορεί να έχει την πραγματική της έδρα σε άλλη χώρα (παρ. 3 αρ. 45).
ε) Η επίλυση των διαφορών από τις σχέσεις μεταξύ των εταίρων υπάγεται στο δικαστήριο της έδρας της εταιρίας που δικάζει με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, εκτός αν το καταστατικό προβλέπει διαιτησία ή υπαγωγή σε διαδικασία διαμεσολάβησης (αρ. 48).
(Ν. Ρόκας, Β. Έννοια και χαρακτηριστικά, σε: Εμπορικές Εταιρίες, 9η έκδ., 2019, σ. 570-571, Sakkoulas- Online.gr)
στ) Δημοσιότητα – δημοσιεύσεις: Απαραίτητη προϋπόθεση κατά τη σύσταση είναι η ύπαρξη ιστοσελίδας (site) και όλες οι δημοσιεύσεις γίνονται σε αυτή και στο ΓΕΜΗ, χωρίς δημοσίευση στο ΦΕΚ. Η ύπαρξη ιστοσελίδας και οι πληροφορίες που αναρτώνται σε αυτήν ενισχύει την εταιρική διαφάνεια και κατ’ επέκταση ενισχύει την ασφάλεια των συναλλαγών και την προστασία των συναλλασσομένων.
ζ) Λογιστική παρακολούθηση: Τηρεί υποχρεωτικά διπλογραφικά βιβλία (Γ’ Κατηγορίας), όπως οι Α.Ε. και ΕΠΕ (τήρηση βιβλίου ταμείου, σύνταξη Ισολογισμού), ως αντιστάθμισμα για την περιορισμένη ευθύνη των προσώπων, που συμμετέχουν σε αυτές, με το να υπάρχει η μέγιστη διαφάνεια στις οικονομικές συναλλαγές, η οποία επιτυγχάνεται με το διπλογραφικό σύστημα.
η) Φορολογία: Ισχύει το ίδιο φορολογικό καθεστώς με τις Α.Ε. και ΕΠΕ.
Φόρος μερισμάτων 10% από 1.1.2019.
θ) ΕΦΚΑ: Ίσως το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα της ΙΚΕ σε σχέση με τους παρεμφερείς εταιρικούς τύπους είναι η μη υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΦΚΑ όλων των εταίρων, αλλά μόνο του διαχειριστή και του μοναδικού εταίρου (εφόσον είναι μονοπρόσωπη). Υπενθυμίζουμε ότι οι εταίροι σε εταιρείες μορφής Ο.Ε., Ε.Ε. και ΕΠΕ υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του πρώην ΕΦΚΑ (πρώην ΟΑΕΕ).
ι) Συντελεστής φορολογίας κερδών:
- 29% για το 2018
- 28% από 01.01.2019
- 27% από 01.01.2020
- 26% από 01.01.2021
- 25% από 01.01.2022
Η αμοιβή του διαχειριστή φορολογείται ως εισόδημα μισθωτής εργασίας.
Πριν από τη διανομή αφαιρείται το 1/20 για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού.
Η Μονοπρόσωπη Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία
Στην επωνυμία της μονοπρόσωπης ΙΚΕ πρέπει να συμπεριλαμβάνονται οι λέξεις «Μονοπρόσωπη Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία» ή «Μονοπρόσωπη Ι.Κ.Ε.» (παρ. 3 αρ. 44 ν. 4072) και για τις διεθνείς συναλλαγές οι λέξεις «Single Member Private Company» ή «Single Member P.C.». Επίσης, για να είναι έγκυρες συμβάσεις μεταξύ εταιρίας και του μοναδικού εταίρου, θα πρέπει να καταγράφονται στο βιβλίο πρακτικών (παρ. 1 εδ. 2 αρ. 95 ν. 4072).
Ο θάνατος του μοναδικού εταίρου δεν επιφέρει την λύση της εταιρίας, ΜΠΠατρ 134/18, ΕπισκΕΔ 2018, 535
Απαιτούμενα Δικαιολογητικά για τη σύσταση της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας:
- Αστυνομική ταυτότητα του ιδρυτή σε επικυρωμένο αντίγραφο, διεύθυνση κατοικίας και ηλεκτρονική διεύθυνση
- Θεωρημένο από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. μισθωτήριο ή επίσημο αντίγραφο τίτλου κυριότητας ή Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/86 περί δωρεάν παραχώρηση χρήσης για την έδρα της υπό σύσταση εταιρείας με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής του παραχωρούντος
- Να συμπληρωθούν από λογιστή τα έντυπα Μ3, Μ6, Μ7 και Μ8 για την υπό σύσταση εταιρεία
- Λογαριασμό Τράπεζας (ΙΒΑΝ) στον οποίο θα επιστραφούν τυχόν ποσά χρημάτων από την Υπηρεσία Μίας Στάσης
- Φορολογική ενημερότητα
- Απαιτείται να καθοριστεί Εκπρόσωπος-Αντίκλητος στην Υπηρεσία Μίας Στάσης με τα στοιχεία του, τηλέφωνο, φαξ και e-mail για την άμεση επικοινωνία του ΓΕΜΗ με τον ανωτέρω για την υπό ίδρυση εταιρεία.
- ΑΦΜ, ΑΜΚΑ και επάγγελμα του εταίρου, καθώς και τον Οργανισμό Ασφάλισης που είναι ασφαλισμένος ως φυσικό πρόσωπο και την ημερομηνία έναρξης ασφάλισής του.
- 8. Βασικά στοιχεία καταστατικού: επωνυμία, διάρκεια, σκοπό, κεφάλαιο εταρικά μερίδια
Τα έξοδα για την υπό σύσταση εταιρεία είναι τα ακόλουθα:
- Σύνταξη καταστατικού (κατόπιν συμφωνίας)
- Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων 5,80 ευρώ
- Τέλος παροχής πρόσβασης στα αρχεία του ΓΕΜΗ 15 Ευρώ
- Φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου 1% επί του κεφαλαίου που θα αναγραφεί στο καταστατικό
- Κόστος εγγραφής στο Επιμελητήριο 0-360 ευρώ
- Τέλος Καταχώρησης ΓΕΜΗ 10 ευρώ
- Γραμμάτιο Κόστους σύστασης εταιρείας 70 ευρώ
- Κόστος εγγραφής ΟΑΕΕ (όπου απαιτείται) 111,10 ευρώ για κάθε εταίρο που πρέπει να εγγραφεί
YMS_3_1_IKE
YMS_5_1
YMS_1_1