Τώρα πια όλα τα ζευγάρια, ετερόφυλα ή ομόφυλα, μπορούν και στη χώρα μας, να κατοχυρώσουν και νομικά τη σχέση τους. Η διαδικασία είναι απλή, εύκολη και εξαιρετικά γρήγορη.
1. Τι είναι το Σύμφωνο Συμβίωσης;
Η με συμβολαιογραφική πράξη καταρτισθείσα συμφωνία μεταξύ δύο ενηλίκων προσώπων, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΦΥΛΟΥ, στην οποία αποτυπώνονται τα μεταξύ τους δικαιώματα και υποχρεώσεις, για όσο διάστημα θα είναι μαζί.
2.Ποια είναι η διαδικασία που απαιτείται;
Βήμα 1ο: Επιλογή συμβολαιογράφου που θα καταρτίσει το Σύμφωνο.
Βήμα 2ο: Ορισμός της ημέρας σύνταξης και υπογραφής.
Βήμα 3ο: Κατάθεση αντιγράφου στο Ληξιαρχείο του τόπου κατοικίας των συμβαλλομένων.
3.Ποιοι μπορούν να συνάψουν σύμφωνο συμβίωσης:
Ετερόφυλα ή ομόφυλα ζευγάρια ενηλίκων, με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα. Δεν επιτρέπεται η σύναψη συμφώνου συμβίωσης: α) αν υπάρχει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης των ενδιαφερομένων προσώπων ή του ενός από αυτά, β) μεταξύ συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και εκ πλαγίου μέχρι και τον τέταρτο βαθμό, καθώς και μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή απεριόριστα, γ) μεταξύ εκείνου που υιοθέτησε και αυτού που υιοθετήθηκε. Στις περιπτώσεις αυτές, όπως και στην περίπτωση εικονικότητας, το συναφθέν σύμφωνο συμβίωσης είναι άκυρο.
4.Από πότε ξεκινάει η ισχύς του Συμφώνου Συμβίωσης;
Από τη στιγμή που κατατίθεται αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης στον Ληξίαρχο του τόπου κατοικίας των συμβαλλομένων και την καταχώρηση του Συμφώνου στο ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου.
5.Πόσο χρονοβόρα είναι η διαδικασία;
Ο χρόνος που απαιτείται αφορά τον χρόνο προετοιμασίας του περιεχομένου. Ακόμα και την ίδια την ημέρα της υπογραφής του, μπορεί να κατατεθεί στο ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου και να ξεκινήσει η ισχύς του.
6.Ποια έγγραφα απαιτούνται;
Για τη σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης θα χρειαστούν και για τα δύο συμβαλλόμενα μέρη τα ακόλουθα: ταυτότητα/διαβατήριο, διεύθυνση μόνιμης κατοικίας, αριθμό Δημοτολογίου, Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) και Δ.Ο.Υ., Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (Α.Μ.Κ.Α.), πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, καθώς και αναφορά του συνταξιοδοτικού φορέα ασφάλισης και το επάγγελμα.
7.Απαιτείται η παρουσία μαρτύρων;
Όχι.
8.Ποια είναι η βασική διαφορά από τον Πολιτικό γάμο;
Είναι πιο γρήγορο, τόσο στο στάδιο της σύναψης όσο και στο στάδιο της λύσης.
9.Τι προβλέπει το σύμφωνο συμβίωσης για τα κοινά περιουσιακά στοιχεία, την εφορία, την κοινωνική ασφάλιση;
Τόσο για τα κληρονομικά, όσο και για τα κοινωνικά και ασφαλιστικά δικαιώματα, καθώς επίσης και για τις παροχές, προβλέπεται πλήρης εξομοίωση με τα αντίστοιχα δικαιώματα των συζύγων.
10.Τι ισχύει με το επώνυμο των παιδιών;
Ένα παιδί που θα γεννηθεί κατά τη διάρκεια του συμφώνου συμβίωσης ή μέσα σε 300 ημέρες από τη λύση του συμφώνου, φέρει το επώνυμο που επέλεξαν οι γονείς του με κοινή και αμετάκλητη δήλωσή τους, που περιέχεται στο σύμφωνο.
11. Σύναψη συμφώνου συμβίωσης από αλλοδαπό τρίτης χώρας (εκτός Ε.Ε.):
Ο/η αλλοδαπός/-ή θα πρέπει να είναι εφοδιασμένος αφενός με διαβατήριο σε ισχύ και αφετέρου με θεώρηση εισόδου (Visa) οποιουδήποτε τύπου ή να κατέχει άδεια διαμονής εν ισχύ, καθόσον σύμφωνα με το άρθρο 27 του Ν. 4251/2014, «Κατά την κατάρτιση συμβολαιογραφικών πράξεων, στις οποίες συμβαλλόμενοι ή συμμετέχοντες καθ’ οιονδήποτε τρόπο είναι πολίτες τρίτων χωρών, που παρίστανται αυτοπροσώπως ή δηλώνουν κατοικία ή διαμονή στην ημεδαπή, οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται να διαπιστώνουν ότι αυτοί έχουν θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής ή βεβαίωση της παραγράφου 7 του άρθρου 8 και της παραγράφου 6 του άρθρου 9 και να προβούν σε σχετική μνεία στην πράξη τους».
12. Πώς μπορεί να αποκτήσει αλλοδαπός άδεια νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα μετά την σύναψη συμφώνου συμβίωσης;
Ο/Η αλλοδαπός/-ή που συνάπτει σύμφωνο συμβίωσης με Έλληνα/-ίδα έχει το δικαίωμα να αιτηθεί την χορήγηση άδειας νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Κ.Υ.Α 23343/2011. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να καταθέσει, είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω πληρεξουσίου, σχετική αίτηση στη Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής της Γενικής Γραμματείας Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής του Υπουργείου Εσωτερικών. Η συγκεκριμένη αίτηση θα πρέπει να κατατεθεί κατά το διάστημα που ο/η αλλοδαπός/-ή διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα, δηλαδή κατά τον χρόνο ισχύος της θεώρησης εισόδου (Visa) που κατέχει. Σε περίπτωση που έχει παρέλθει η διάρκεια ισχύος της θεώρησης εισόδου (Visa), δεν είναι δυνατή η κατάθεση αίτησης για έκδοση άδειας διαμονής.
Μαζί με την αίτηση, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να καταθέσει μία σειρά από έγγραφα και συγκεκριμένα:
α) Επικυρωμένο αντίγραφο διαβατηρίου μετά της συνημμένης σε αυτό θεώρησης εισόδου (Visa), όπου η τελευταία απαιτείται,
β) Αντίγραφο της ταυτότητας του Έλληνα/-ίδας,
γ) Αντίγραφο του συμφώνου συμβίωσης και της ληξιαρχικής πράξης καταχώρησής του,
δ) Έγγραφα που αποδεικνύουν την κοινή διαμονή με τον/την Έλληνα/-ίδα (λ.χ. μισθωτήριο συμβόλαιο, συμβόλαιο κατοικίας, υπεύθυνες δηλώσεις, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας κ.ο.κ),
ε) Αποδεικτικά πλήρους ασφαλιστικής κάλυψης ασθένειας (έγγραφα που αποδεικνύουν την ασφάλιση σε Οργανισμό Κοινωνικής Ασφάλισης ή ασφαλιστήριο υγείας σε ιδιωτική ασφαλιστική εταιρία, διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην Κ.Υ.Α 53821/2014),
στ) Λοιπά έγγραφα που αποδεικνύουν την σταθερή σχέση των μερών (λ.χ. έγγραφα που αποδεικνύουν ότι τα μέρη έχουν αναλάβει κοινές νομικές ή κοινωνικές δεσμεύσεις, φωτογραφίες από την κοινή συμβίωση κ.ο.κ),
ζ) Τέσσερις (4) φωτογραφίες, τύπου διαβατηρίου (και σε cd),
η) Παράβολο δημοσίου, ύψους 16,00 Ευρώ για την λήψη των βιομετρικών στοιχείων του/της αλλοδαπού/-ής,
θ) Επικυρωμένο αντίγραφο ληξιαρχικής πράξης γέννησης του/-ης αλλοδαπού/-ης με apostille, όπου αυτό απαιτείται.
Με την κατάθεση της αίτησης και εφόσον δεν διαπιστωθούν τυπικές ελλείψεις, χορηγείται στον αλλοδαπό Δελτίο Προσωρινής Διαμονής («Μπλε Βεβαίωση»), δυνάμει του οποίου νομιμοποιείται να διαμένει στην Ελλάδα μέχρι να εκδοθεί η οριστική άδεια διαμονής.
13. Ποια είναι η διάρκεια της άδειας διαμονής που χορηγείται βάσει συμφώνου συμβίωσης;
Η άδεια διαμονής που χορηγείται βάσει της Κ.Υ.Α 23443/2011 έχει διάρκεια ενός (1) έτους και μπορεί να παραταθεί, εφόσον εξακολουθούν να συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, για δύο (2) ακόμη έτη.
14. Πώς λύεται το σύμφωνο συμβίωσης:
Το σύμφωνο συμβίωσης λύεται: α) με συμφωνία των μερών, που γίνεται αυτοπροσώπως (δε χωρεί πληρεξουσιότητα) με συμβολαιογραφικό έγγραφο, β) με μονομερή συμβολαιογραφική δήλωση (εφόσον έχει επιδοθεί προηγουμένως με δικαστικό επιμελητή πρόσκληση για συναινετική λύση στο άλλο μέρος και έχουν παρέλθει τρεις (3) μήνες από την επίδοσή του) και γ) αυτοδικαίως, αν συναφθεί γάμος μεταξύ των μερών.
Με το άρθρο 23 του ν. 4934/2022, τροποποιείται το άρθρο 7 του ν. 4356/2015, έτσι ώστε η λύση του συμφώνου συμβίωσης με συμφωνία των μερών, η οποία γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, να μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε αυτοπροσώπως είτε κατόπιν κοινή ψηφιακής δήλωσης που υποβάλλεται από τα μέρη. Επιπλέον, στη δεύτερη παράγραφο του ανωτέρω άρθρου προστίθεται η δυνατότητα ενημέρωσης του ληξιαρχείου για τη λύση του συμφώνου συμβίωσης με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών.
Τέλος, με το άρθρο 24 του ν. 4934/2022, προστίθεται δεύτερη παράγραφος στο άρθρο 12 του ν. 4356/2015, στο οποίο προβλέπεται ότι, με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, θα οριστούν τα ειδικότερα ζητήματα για την υλοποίηση της ψηφιακής διαδικασίας λύσης του συμφώνου συμβίωσης. Ως εκ τούτου, αναμένεται η Κοινή Υπουργική Απόφαση που θα καθορίζει με αναλυτικό τρόπο τη διαδικασία που θα ακολουθείται, καθώς και η θέση σε λειτουργία της σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας.