GDPR και προστασία προσωπικών δεδομένων

‌Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα αποτελούν πτυχή της προσωπικότητας του ατόμου, ως έκφραση του πληροφοριακού του αυτοκαθορισμού και προστατεύονται τόσο σε εθνικό και υπερεθνικό, όσο και σε συνταγματικό και κοινό νομοθετικό επίπεδο. Το άρθρ. 9Α Σ, που τέθηκε με την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001, ορίζει ότι «καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών δεδομένων, όπως νόμος ορίζει». Αντίστοιχες ρυθμίσεις προβλέπονται στο άρθρο 16 ΣΛΕΕ, στο άρθρο 8 του Χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση του 1981 για την «Προστασία των ατόμων από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων». Η θέσπιση των ειδικών αυτών κανόνων για τα προσωπικά δεδομένα υπαγορεύτηκε από τη διαπίστωση ότι «οι αυξημένες, χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία δυνατότητες συλλογής και ποικίλης χρήσης των πληροφοριών που αφορούν το άτομο, συνεπάγονται κινδύνους για επεμβάσεις, ήπιες ή έντονες, στην προσωπικότητά του και δημιουργούν στις σημερινές κοινωνίες την ανάγκη ειδικής προστασίας τους».

Κορμό της προστασίας δεδομένων στη χώρα μας αποτελεί ο ν. 2472/1997, ο οποίος ενσωμάτωσε στην ελληνική έννομη τάξη τη σχετική Οδηγία 95/46/ΕΚ και αποτελεί εκτελεστικό του Συντάγματος νόμο, με κανόνες ουσιαστικούς, οργανωτικούς, διαδικαστικούς και κυρωτικούς. Ο νόμος αυτός έχει υποστεί αρκετές τροποποιήσεις, με τελευταία αυτή που έλαβε χώρα με τις διατάξεις του Β ́ κεφαλαίου του ν. 3471/2006. Με το σκεπτικό όμως ότι «η Οδηγία 95/46/ΕΚ δεν κατόρθωσε να αποτρέψει τον κατακερματισμό της εφαρμογής της προστασίας των δεδομένων σε ολόκληρη την Ένωση, την ανασφάλεια δικαίου ή τη διαδεδομένη στο κοινό αντίληψη ότι υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι για την προστασία των φυσικών προσώπων» θεσπίστηκε ο Κανονισμός (ΕΕ) 679/2016 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αντικατέστησε την ανωτέρω Οδηγία με άμεση ισχύ στα κράτη μέλη από τις 25/5/2018. Τα άρθρα 82 και 84 του Κανονισμού (ΕΕ) 679/2016, ορίζουν ότι «κάθε πρόσωπο το οποίο υπέστη υλική ή μη υλική ζημία ως αποτέλεσμα παραβίασης του παρόντος κανονισμού δικαιούται αποζημίωση από τον υπεύθυνο επεξεργασίας ή τον εκτελούντα την επεξεργασία για τη ζημία που υπέστη … Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τους κανόνες σχετικά με τις άλλες κυρώσεις που επιβάλλονται για παραβάσεις του παρόντος κανονισμού, ιδίως για τις παραβάσεις που δεν αποτελούν αντικείμενο διοικητικών προστίμων δυνάμει του άρθρου 83, και λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλιστεί ότι εφαρμόζονται».