Απόφαση 227/2019 Ειρηνοδικείο Λαυρίου
Η παρ. 3 του άρθρου 62 του ν. 4549/2018 (ΦΕΚ Α’ 105/14.6.2018) προσέθεσε την παράγραφο 2Β –«…2β. Κατά το χρονικό διάστημα των καταβολών της παραγράφου 2 του άρθρου 8 το δικαστήριο κατανέμει το ποσό που μπορεί να καταβάλει ο οφειλέτης μεταξύ της ρύθμισης οφειλών του άρθρου 8 και του σχεδίου διευθέτησης οφειλών του παρόντος άρθρου, διασφαλίζοντας ότι οι πιστωτές δεν θα βρεθούν χωρίς τη συναίνεσή τους σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν, στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης…»- στο άρθρο 9 του Ν. 3869/2010 και ουσιαστικά κατήργησε τη δυνατότητα χορήγησης περιόδου χάριτος μεταξύ του χρόνου ισχύος των δύο εφαρμοζόμενων ρυθμίσεων, ήτοι της εξαρτώμενης από το ενεργητικό και το παθητικό του οικογενειακού προϋπολογισμού της/ου αιτούσας/ντος ρύθμισης του άρθρου 8 παρ. 2 του ν. 3869/2010 και της ρύθμιση του άρθρου 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010 για τη διάσωση της κύριας κατοικίας της/ου, προκειμένου αυτές να μη συμπέσουν χρονικά.
Σύμφωνα δε με το άρθρο 68 του Ν. 4549/2018, η εν λόγω νομοθετική μεταβολή εφαρμόζεται και στις δίκες που ήταν εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος του -14.6.2018-
Η εφαρμογή του συγκεκριμένου άρθρου στις εκκρεμείς υποθέσεις προκάλεσε έντονο προβληματισμό στο δικαστικό και δικηγορικό κόσμο, δεδομένου ότι τυχόν χρονική σύμπτωση των ρυθμίσεων των άρθρων 8 παρ. 2 και 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010 θα οδηγούσε μετά βεβαιότητας σε υπέρβαση της μέγιστης ικανότητας αποπληρωμής της/ου οφειλέτριας/η και σε μία μη ρεαλιστική και μη βιώσιμη ρύθμιση οφειλών της/ου αιτούσας/ντος.
Μάλιστα, η αναφορά, με τη μορφή παραδείγματος, του νομοθέτη στην αιτιολογική έκθεση του ν. 4549/2018 –«… Κριτήριο για την κατανοµή θα πρέπει να είναι η µη χειροτέρευση της θέσης των πιστωτών σε σχέση µε τη θέση που θα είχαν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης. Αν π.χ. ο οφειλέτης µπορεί να καταβάλλει 500 ευρώ µηνιαίως και η αξία ρευστοποίησης της πρώτης κατοικίας µπορεί να καλυφθεί σε 20 έτη µε καταβολή τοκοχρεωλυτικής µηνιαίας δόσης 350 ευρώ, τότε η µηνιαία δόση της ρύθµισης του άρθρου 8 δεν θα µπορεί να υπερβαίνει τα 150 ευρώ ούτε η µηνιαία δόση του σχεδίου διευθέτησης του άρθρου 9 θα µπορεί να υπολείπεται των 350 ευρώ…» ήταν τουλάχιστον άτοπη δεδομένου ότι το συνήθως συμβαίνον στις υποθέσεις του ν. 3869/2010 είναι το ακριβώς αντίστροφο, δηλαδή η περίπτωση που η μέγιστη ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη υπολείπεται από την ορισθείσα δόση του άρθρου 9 παρ. 2 του ανωτέρω νόμου και όχι η περίπτωση που την ξεπερνά.
Έκτοτε, εκδόθηκαν αρκετές δικαστικές αποφάσεις σε υποθέσεις που η μέγιστη ικανότητα αποπληρωμής της/ου αιτούσας/ντος υπολειπόταν της ορισθείσας δόσης στο πλαίσιο του άρθρου 9 παρ. 2 του ανωτέρω νόμου.
Οι αποφάσεις αυτές είτε έκαναν αναλογική εφαρμογή του παλαιότερου καθεστώτος με τη χορήγηση περιόδου χάριτος, είτε απλά όριζαν μηδενικές ή ελάχιστες μηνιαίες καταβολές στο πλαίσιο του άρθρου 8 παρ. 2 και 5 του ν. 3869/2010, εκκινώντας άμεσα τις καταβολές για τη ρύθμιση του άρθρου 9 παρ. 2 του ανωτέρω νόμου, προκειμένου να προκύπτει μία σχετικά βιώσιμη συνολική ρύθμιση, είτε επέλεγαν τη χρονική σύμπτωση των ρυθμίσεων των άρθρων 8 παρ. 2 και 9 παρ. 2 καθιστώντας τη ρύθμιση μη βιώσιμη και τον οφειλέτη έκπτωτο.
Η παρούσα με αριθμό 227/2019 απόφασή του (δείτε το πλήρες κείμενο) του Ειρηνοδικείου Λαυρίου είναι πολύ σημαντική γιατί ασχολείται εξαντλητικά με την εν λόγω νομοθετική μεταβολή και καταλήγει κρίνοντας αντισυνταγματική την εφαρμογή του άρθρου 9 παρ. 2Β του ν. 3869/2010, όπως αυτό τροποποιήθηκε δια της παρ. 3 του άρθρου 62 του ν. 4549/2018, ήτοι την κατάργηση της περιόδου χάριτος μεταξύ των ρυθμίσεων των άρθρων 8 παρ. 2 και 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010, θεωρώντας ότι είναι αντίθετη με τα άρθρα 2 παρ. 1, 5 παρ. 1, 4, 17 και 25 παρ. 1 Συντάγματος, 2 ΑΚ καθώς και με τις υπερνομοθετικής ισχύος (άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος) διατάξεις των άρθρων 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ και 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.
Την υπόθεση χειρίστηκε o Δικηγόρος Μιχαήλ Ι. Κούβαρης.