Η παρούσα με αριθμό 19/2024 απόφαση (δείτε το πλήρες κείμενο εδώ) του Ειρηνοδικείου Νίκιας, δικάζοντας με τη διαδικασία της Εκουσίας Δικαιοδοσίας Ν. 3869/2010, δέχτηκε την μεταβίβαση της ρύθμισης του αρ. 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010 του ήδη θανόντος συζύγου του εντολέως μας στον ίδιο, προέβη σε συνυπολογισμό του συνόλου των καταβολών στις οποίες είχε προβεί τόσο η θανούσα, όσο και ο κληρονόμος σύζυγός της και διέταξε τη σημείωση της μεταρρυθμιστικής απόφασης στο περιθώριο της μεταρρυθμιζόμενης.
Η απόφαση παρουσιάζει ιδιαίτερο νομολογιακό ενδιαφέρον καθώς ασχολείται εκτενώς :
- με το ζήτημα της κληρονομικότητας της ρύθμισης του αρ. 9 παρ. 2 ν. 3869/2010,
αναφέροντας επί λέξει:
“…Το ζήτημα του θανάτου του αιτούντος οφειλέτη ενόψει και του προσωποπαγούς χαρακτήρα της ρύθμισης του Νόμου και ιδιαίτερα ο χρόνος θανάτου του μεσούσης της εκκρεμοδικίας, προ της ολοκλήρωσης της ρύθμισης του άρθρου 8 παρ. 2 και 5 του Ν. 3869/2010, μετά την ολοκλήρωση τη ρύθμισης του άρθρου 8 παρ. 2 και 5 του Ν. 3869/2010- αποτελεί ένα πρόβλημα η λύση του οποίου απορρέει από την ερμηνεία του άρθρου 12α ν. 3869/2010. Η παρούσα διάταξη τελεί σε άμεση σύνδεση με την αναθεώρηση του άρθρου 11 του Ν. 3869/2010, που καθιέρωσε την αυτοδίκαιη απαλλαγή του οφειλέτη και τον προαιρετικό χαρακτήρα της αίτησης απαλλαγής, με συνέπεια η έννοια της «απαλλαγής» να ταυτίζεται, πλέον, με τη χρονική και επιτυχή ολοκλήρωση του άρθρου 8 του νόμου. Επομένως, σε περίπτωση που εκ των πραγμάτων ολοκληρώθηκαν οι καταβολές του άρθρου 8 παρ. 2 ή παρ. 5 είτε πριν είτε μετά τον θάνατο του κληρονομούμενου οφειλέτη, παρόλο που η ρύθμιση είναι προσωποπαγής ο κληρονόμος απαλλάσσεται. Περαιτέρω, με την παράγραφο 3 αντιμετωπίζεται η περίπτωση που ο οφειλέτης είχε προστατεύσει δικαστικά την κύρια κατοικία του από την ρευστοποίηση, πλην όμως απεβίωσε πριν την ολοκλήρωση του σχεδίου διευθέτησης οφειλών. Σε αυτήν την περίπτωση δίνεται η δυνατότητα στον κληρονόμο, που πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής στον 3869/2010, αν χρησιμοποιεί την κύρια κατοικία του κληρονομουμένου ως δική του κύρια κατοικία και συντρέχουν στο πρόσωπό του οι λοιπές προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3869/2010, να ζητήσει από το δικαστήριο να του επιτρέψει την συνέχιση του σχεδίου διευθέτησης, προσαρμοσμένου φυσικά στην δική του ικανότητα αποπληρωμής. Η αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών δεν θίγεται ούτε επιτρέπεται η συνολική διάρκεια των σχεδίων διευθέτησης του κληρονομουμένου και του κληρονόμου να υπερβαίνουν την μέγιστη επιτρεπόμενη διάρκεια (20 έτη και κατ εξαίρεση 35 έτη επί συμβάσεων μεγαλύτερης διάρκειας). Ωστόσο, ο κληρονόμος θα μπορεί να ζητήσει προστασία της κύριας κατοικίας και μετά την 31-12-2018, η δε αξία ρευστοποίησης, την οποία θα καταβάλει για την προστασία της κύριας κατοικίας, θα μειωθεί κατά το ποσό που κατέβαλε ο κληρονομούμενος (βλ. Ειρ. Πατρών 500/2021, Α. Κρητικός, Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων – Συμπλήρωμα, 2018, σελ. 193- 194). Τέλος, η παύση των εργασιών της πτώχευσης γίνεται κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 164 και 166 του ΠτΚ (ΑΠ 806/1979 ΝοΒ 28.71, ΕφΑθ 9591/1996 ΔΕΕ 1997.490, ΕφΑθ 2241/1996 ΔΕΕ 1997.175, ΕφΠειρ 31/1996 Δίκη 26.931, ΕφΠατρ 711/1995 ΔΕΕ 1996.165 και ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΘεσ 21/1994 Αρμ 48.1161, ΕφΘεσ 2946/1991 Αρμ 46.510, ΕφΑθ 11838/1987 ΕλλΔνη 31.381, Κοτσίρης «Πτωχευτικό Δίκαιο», έκδοση 1978, σελ. 330, Ρόκας «Πτωχευτικό Δίκαιο» έκδοση 12η, παρ. 35 και 36, σελ. 144 επ.), ο οποίος (Πτωχευτικός Κώδικας) αφενός εφαρμόζεται κατ’ άρθρον 265 παρ. 1 Ν. 4738/2020 και στις εκκρεμείς κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του διαδικασίες, αφετέρου εφαρμόζεται αναλογικά στις υποθέσεις του ν. 3869/2010 και δη στη παύση των εργασιών της διαταχθείσας ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του δανειολήπτη (άρθρα 9 και 15 του ν. 3869/2010)…”
Την υπόθεση χειρίστηκε ο Δικηγόρος Μιχαήλ Ι. Κούβαρης